Cốt Lõi của việc hành Thiền

Khi niệm tưởng chuyển động, chỉ cần nhận biết "người đang suy tưởng" thì những niệm tưởng đó sẽ tan biến. Dù những suy nghĩ có liên hệ đến vấn đề gì đi nữa cũng không quan trọng, bởi quá trình suy nghĩ và người đang suy tưởng là rỗng không. Bản thân một ý niệm không do bất kỳ thứ vật chất cụ thể nào tạo tác nên, nó chỉ đơn giản là những luồng chuyển động của những ý niệm rỗng không. Bằng việc nhận biết Không tánh trong một niệm khởi, nó lập tức biến mất giống như bong bóng nước vỡ tan. Đó là cách làm thế nào để lập tức đối phó với bất kỳ ý niệm cụ thể nào đang khởi sinh. Một khi bạn biết cách làm cho niệm tưởng hiện tại tan biến, bất kỳ ý nghĩ nào tiếp tục khởi lên cũng có thể được xử lý chính xác theo cùng cách thức như vậy, nó cũng chỉ là một ý niệm khởi sinh ở khoảnh khắc thực tại. Còn nếu như chúng ta tham gia vào tiến trình suy nghĩ, suy tưởng về những gì đang nghĩ đến, và cứ tiếp tục tiến trình đó thì nó sẽ không có điểm dừng.

Chính do tiến trình suy nghĩ đã thúc đẩy hoặc bức bách chúng ta phải tiếp tục hiện hữu thêm trong Luân Hồi. Khi chúng ta bị dính mắc vào trong những ý nghĩ của riêng mình, cuộc Luân Hồi sẽ không ngừng lại. Mặt khác, bất cứ ý niệm nào cũng đều rỗng Không, nó chẳng hàm chứa thứ vật chất rắn chắc nào trong nó. Điều này rất dễ thấy, bởi vì ngay khoảnh khắc bạn hay biết về tánh Không của Tâm, suy nghĩ biến mất ngay lập tức. Các ý nghĩ tan biến vào trong tính chất rỗng không, vào trong bản chất nền tảng của bạn, chính là Không tánh. Không sót lại bất kỳ một vết tích nào. Đó là cách duy nhất để giải quyết vấn đề. Khi bạn nhận biết được bản chất của mình, những ý niệm bị "hành quyết" ngay tại chỗ: nó hoàn toàn bị xóa sạch.

Luân Hồi được tạo nên khi chúng ta để Tâm hướng ra bên ngoài qua các cánh cửa của năm giác quan. Chúng ta tập trung vào một đối tượng thông qua mắt, hoặc tai, hoặc mũi, lưỡi, thân và rồi tạo tác nên những suy nghĩ và cảm xúc về đối tượng này. Có thể trông có vẻ như là có các loại ý thức khác nhau thông qua các cửa giác quan khác nhau, nhưng thực chất chỉ có một Tâm luân phiên chộp bắt lấy các đối tượng qua các cửa giác quan. Một ví dụ truyền thống minh họa cho việc này là hình ảnh của một con khỉ bị nhốt trong căn phòng trống có năm cửa sổ, nó nhảy nhót xung quanh không ngừng nghỉ và liên tục nhìn ra ngoài qua khung cửa này đến khung cửa khác. Một người đứng quan sát bên ngoài có thể nghĩ rằng có rất nhiều khỉ trong căn phòng đó, nhưng thực tế thì chỉ có một con. Nếu bạn có thể bắt và trói con khỉ đó lại, thì sẽ chẳng có con khỉ nào khác chạy nhảy vòng quanh nữa. Nói cách khác, phương thức để bắt được con khỉ chính là làm cho những suy nghĩ tan biến đi.

Một ví dụ khác là hình ảnh một đám cháy bùng lên ở giữa nhà và khói tuôn ra ngoài qua tất cả các khe hở của ngôi nhà. Nếu bạn tạt một xô nước vào giữa đám cháy, ngọn lửa sẽ lụi tắt, và khói cũng đồng thời biến mất ở mọi phương hướng. 'Khói' là một ví dụ thể hiện cho tính chất rỗng không; cũng giống như những suy nghĩ chỉ là sự hiển bày của Pháp Thân (thân tinh túy). Chính nó không phải Pháp Thân, nhưng nó là một sự hiện hóa từ bản chất nền tảng. Giống như bản chất nền tảng của chúng ta, sự hóa hiện này cũng không hàm chứa bất cứ thứ vật chất rắn chắc nào.

Việc thuyết giảng trọng yếu không bao giờ chỉ để nhận biết được Tâm phân biệt. Bởi điều đó là những gì mà tất cả chúng sinh đang làm trong mọi lúc - để ý vào những cảm xúc và suy nghĩ rồi hành xử theo chúng. Những chỉ dẫn cho việc hành Thiền không phải là để kéo dài mãi mãi công việc này, nó không chỉ để thấy ra được Tâm phân biệt, những niệm tưởng phân biệt. Mà hơn thế, những chỉ dẫn là để nhận ra được bản chất của Tâm thức. Đây là điểm khác biệt vô cùng quan trọng. Việc một người bị dính mắc vào trong suy nghĩ và hành xử dựa trên những cảm xúc chính là nguyên nhân tạo ra vòng Luân Hồi bất tận. Đây là kết quả của việc bị dính mắc vào trong những hiện tượng huyễn hóa mà không hiểu biết được bản chất của chúng là gì.

~ Tulku Urgyen Rinpoche

When a thought moves, simply recognise the thinker. The thinking then dissolves. No matter what the thought is about, the thinking and the thinker are empty. A thought in itself is not made of any concrete substance; it is simply an empty thought movement. By recognising the empty essence in a thought, it vanishes like a bubble in water. That is how to deal with any particular present thought at hand. Once you know how to let the present thought dissolve, any subsequent thought can be dealt with in exactly the same way, as simply another present thought. But if we get involved in the thought, thinking of what is being thought of, and continue it, then there is no end.

It is our thinking that propels us or forces us into further samsaric existence. As long as we get caught up in our own thinking, samsara doesn’t stop. On the other hand, any thought is an empty thought, in that it has no concrete substance to it whatsoever. It is very easy to no­tice this, because the moment you recognise mind essence, the thought dissolves right there. The thought vanishes into your empty essence, into your basic nature which is emptiness. There is no remnant whatso­ever. That is the only way to solve the problem. When recognising your essence, the thought is executed on the spot; it is totally obliterated.

Samsara is created when we let our mind extrovert through the five senses. We focus on an object through our eyes, or through the ears, or the nose, and make thoughts and emotions about this object. It may seem like we have different consciousnesses through the different senses, but actually it is one mind that alternately grabs at objects through the various senses. The traditional example for this is of a monkey in an empty room with five windows, restlessly jumping around and looking out through one window after the other. An out­side observer might think there are a lot of monkeys in that room, but in fact there is only one. If you catch hold of that monkey and tie it up, there is no jumping around any more. In other words, the way to cap­ture the monkey is by dissolving the thought.

Another example is of a fireplace in the middle of the house, with smoke coming out through all the openings. If you throw a bucket of water in the middle, the flames are extinguished, and the smoke si­multaneously disappears in all directions. ‘Smoke’ is an example for the expression of the essence; just as thoughts are the expression of dharmakaya [essence body]. They are not dharmakaya itself, but they are a manifestation of our basic nature. Just like our basic nature, this manifestation has no concrete substance to it.

The essential teaching is never to just recognise dualistic mind. That is what all sentient beings are doing all the time—noticing their feel­ings and thoughts, and then acting upon them. The meditation in­struction is not to perpetuate that; it is more than simply recognising dualistic mind, dualistic thinking. Rather, it is to recognise the essence of this mind. That is the crucial difference. Being caught up in one’s thoughts and acting upon these feelings is the cause of endless samsara. This is being caught up in the expression and not knowing the essence itself.

~ Tulku Urgyen Rinpoche

Những Thứ Dễ Gây Lầm Lạc

Nếu con hiểu được rằng tất cả những hình tướng dối lừa đang hiện hữu của thế gian đều không thật về bản chất, chúng sẽ không thể khiến con lầm lạc.

Nếu con có lòng dính chấp cho rằng những người bạn và kẻ thù là thật có, họ sẽ khiến con lầm lạc. Nhưng nếu con giữ được Tâm bình đẳng trước cả hai đối tượng, họ sẽ không thể lừa dối và dẫn con lạc bước.

Nếu con thấy được nhiều sự thay đổi và biến chuyển, chúng có thể gây nên lầm lạc. Nhưng nếu con thấu hiểu được bản chất thật sự vượt ra ngoài những đổi thay, chúng sẽ không gây nên lầm lạc.

Nếu con bám chấp vào thực tại của Sinh và Tử thì con đang bị đánh lừa quá mức. Nhưng nếu con nhận biết được là chẳng có sự Sinh và Tử nào cả, thì cũng là lúc không còn sự dối lừa nào.

Nếu con tin vào sự hiện hữu của Khổ Đau thì con đang chịu nhiều sự lừa dối. Còn khi con nhận ra rằng thực chất không có gì là Khổ Đau, thì sự dối lừa ấy cũng không còn.

Nếu con tin rằng bản thân và người khác là tách biệt thì chính con đang bị dối gạt. Còn khi con nhận ra rằng cả hai chẳng phải là hai cá thể riêng biệt, thì cũng không còn sự dối gạt.

Nếu con hiểu được bản chất thật sự của sự dối gạt thì những niệm tưởng lan man sẽ được giải thoát ngay tại chỗ.

~ Khenpo Tsultrim Rinpoche

(Eng Source: Heart of Buddhism Kindness's IG)

Tánh Không và Nghiệp Lý

Nói chung, chúng ta không nên nghĩ rằng bằng việc phát triển sự thấu hiểu về Tánh không, bản chất tối hậu của thực tại, chúng ta sẽ chạm đến cảnh giới hoàn toàn rỗng không, trong đó không còn Nghiệp, không còn hình tướng, không có bất cứ gì cả. Sự trống không như vậy không hề tồn tại. Nếu khảo sát về việc sinh khởi của hiện tượng, chúng ta sẽ tiến đến kết luận rằng không phải là không có một hiện tượng nào sinh khởi, mà thực chất là không có một hiện tượng nào rắn chắc và có thật được sinh ra.
Điều này hoàn toàn thích đáng với lý thuyết về Nghiệp Quả, vì nếu như có một đối tượng chắc đặc được sinh ra mà không hàm chứa trong nó Không tánh, thì quy luật Nghiệp Quả cũng không thể vận hành. Vì nếu như có một Nhân riêng biệt, cụ thể nào đó có mặt và Quả của nó tự động sinh ra; với kết quả đã tự động sinh khởi như vậy, một Nhân sẽ không thể cho Quả trong kỳ hạn lâu xa, ví dụ, Quả ở những kiếp vị lai. Vậy nên, nguyên lý về Không tánh không bác bỏ, mà lại củng cố cho Nghiệp lý. Khi chúng ta có được sự thấu suốt về bản chất thật sự, cách thức thật sự của hiện tượng là, thì chúng ta không chối bỏ quy luật về Nghiệp, mặt khác, chúng ta đạt được một niềm tin vững chắc vào Nghiệp lý vì nó được tánh Không bổ trợ.
Lấy thí dụ về việc soi gương. Nếu thật có gì đó từ khuôn mặt con dịch chuyển sang tấm gương, nếu như khuôn mặt thật của con phải nhập vào trong tấm gương trước khi con có thể thấy được hình ảnh phản chiếu, thì hình ảnh phản chiếu của con sẽ không thể xuất hiện trên nhiều mặt gương. Tuy nhiên, khi có những điều kiện thích hợp, những hình ảnh phản chiếu hiện lên gương mà không thật có một sự kết nối sẵn nào giữa nguyên nhân (khuôn mặt con) và kết quả (ảnh phản chiếu).
Nhờ vào tánh Không trong mối liên hệ giữa Nhân, những Duyên (điều kiện) thứ yếu, và Quả nên Nghiệp chúng ta tạo tác trong đời này mới có khả năng trổ Quả ở một thời điểm xa xôi nào đó trong một kiếp sống vị lai.


~ Khenchen Thrangu Rinpoche


(Eng Source: Padmamalla's IG)

Những Vấn Đề khi Hành Thiền

 

Khi Tâm chùn xuống, lờ đờ, mê mờ, con cần phải đánh thức, phải khuấy động sự Tỉnh Giác; còn khi Tâm phân tán và trạo cử, con phải buông xả, thư giãn Tâm thật sâu hướng vào trong. Tuy nhiên, những việc này không thể tiến hành với áp lực hay sự áp đặt lên dòng Tâm Thiền đang dao động, hơn hết là con chỉ cần đơn thuần nhớ nghĩ đến việc nhận biết bản tánh của Tâm. Sự nhận biết này được duy trì liên tục, trong tất cả mọi hoàn cảnh, khi đi đứng, nằm ngồi, ăn uống, và trong mỗi mỗi hoạt động, cả trong những thời tọa thiền lẫn những khoảng thời gian dừng nghỉ xen giữa. Bất cứ ý niệm nào dù vui hay buồn, hay bất kỳ trạng thái cảm xúc ô nhiễm nào hiện khởi, cứ để tất cả những ý niệm đó như chúng là, không dính mắc bằng việc hy vọng hay sợ hãi về chúng, không chối bỏ hoặc yêu thích chúng, và không cần phải nỗ lực để vô hiệu hóa chúng bằng những phương cách đối trị. Bất kể những cảm xúc nào của hỷ lạc hay khổ đau có thể xảy ra, chúng đều được để nguyên như bản chất của chúng - không bị tác động, nguyên sơ, tươi mới và sinh động. Con sẽ thấy rằng mình luôn luôn quay trở về với một-điểm-chính, vậy nên đừng lo lắng khi trong đầu con chứa đủ kiểu lý thuyết triết học. Cũng cần nhớ rằng, con không nhất thiết phải tập trung vào khía cạnh của Không tánh như là một phương pháp đối trị với những cảm xúc hay luồng suy nghĩ mang tính phán xét không mong muốn  khởi sinh. Đồng thời với việc nhận biết được sự hiện khởi thanh tịnh, tự chúng sẽ được phóng thích như một con rắn đang cuộn tròn duỗi bung thân mình.

~ Dudjom Rinpoche

(Eng Source: Padmamalla's IG)

Trạng Thái Không Cần Dụng Công (*)

 

Khi không còn dính mắc vào các đối tượng phân biệt, con không còn phải dụng công đối với Tri Kiến của thực tại.

 

Khi không còn dính mắc vào trạng thái hôn trầm, trạo cử, sao lãng thiếu tập trung, thì việc hành Thiền chẳng còn phải dụng công.

 

Khi sự bám chấp vào những vấn đề thế gian tan biến, thì những hành xử tức thời là không cần dụng công.

 

Khi Tâm đã gột sạch khỏi những ô nhiễm, thì sự kinh nghiệm của Tâm là không cần dụng công.

 

Khi Tâm đã lìa khỏi các thứ phiền não, nó dễ dàng an trú vào tầng ý thức thanh tịnh của Pháp Thân (Tâm nguyên sơ vô phân biệt) mà chẳng cần phải dụng công.

 

Khi từ bỏ được tình cảm thiên vị, lòng bi mẫn sinh khởi mà chẳng cần dụng công.

 

Khi từ bỏ khuynh hướng bám chấp trong Tâm, hạnh bố thí chẳng còn phải dụng công.

 

Khi nhận ra tất cả những sự theo đuổi thuộc thế gian đều là hư huyễn, niềm trân trọng cuộc sống khởi sinh chẳng cần dụng công.

 

Khi hành động của con thoát khỏi ngã mạn và kiêu ngạo, mọi công việc hàng ngày con đảm trách chẳng còn phải dụng công.

 

Khi không còn sống dựa theo những mối bận tâm thế tục, sự lựa chọn sinh kế của con chẳng cần phải dụng công.

Khi không còn dự vào sự ganh đua giữa các cá nhân, mối quan hệ của con với người khác được thiết lập chẳng cần dụng công.

Khi không còn can dự vào những hành xử non nớt hướng về bản ngã, con sống trong trạng thái chẳng cần dụng công.

Khi phụng sự một vị Đạo Sư Cao Quý là hiện thân của lòng bi mẫn và trí tuệ, sự hiện diện của con chẳng cần phải dụng công.

Khi con nhận biết rằng bản tính Giác Ngộ hiện hữu nơi tất cả chúng sinh, con chẳng còn phải dụng công trong việc trưởng dưỡng tình cảm thân thiết với họ.

Khi đã thành công trong việc từ bỏ sự bám chấp, bất cứ điều gì con làm đều ở trong trạng thái chẳng cần dụng công.

Khi sự thật tương đối (Tục Đế) và sự thật tối hậu (Chân Đế) trở thành một, con chẳng cần phải dụng công để nhận biết được hạnh phúc thanh tịnh.

Khi con nhận ra mọi hình ảnh [được trông thấy] và âm thanh [được nghe thấy] đều là hư huyễn, Khổ Đau trong con tan biến mà chẳng cần phải dụng công.

Khi nhận ra được bản tánh chân thật, con chẳng cần dụng công để né tránh bạo lực và những xung đột.

Khi nhận biết được rằng những suy nghĩ chỉ là hiện tượng của Tâm, con có thể sử dụng bất kỳ đối tượng nào để hành Thiền mà chẳng cần phải dụng công.

~ Đạo Sư Liên Hoa Sinh

(*) Trạng thái dễ dàng tự nhiên sinh khởi mà không cần hoặc chỉ với rất ít sự nỗ lực.

 

THE STATE OF EFFORTLESS

When there is no attachment to duality, the view of reality is effortless.

When there is no attachment to lethargy, restlessness and mindless diversion, meditation is effortless.

When attachment to mundane concerns is dissolved, spontaneous action is effortless.

When the mind is cleansed of its mental defilement, experience is effortless.

When the mind is separated from affliction, it is effortless to reside in the pure consciousness of dharmakaya (the non-dualistic primordial mind).

When affection for partiality is removed, compassion is effortless.

When propensity to clinging is eliminated from the mind, generosity is effortless.

When recognising all worldly pursuits to be illusory, appreciation of life is effortless.

When your action is free of conceit and arrogance, your daily undertaking is effortless.

When you do not live in accordance to mundane concerns, choice of livelihood is effortless.

When you no longer engage in inter-personal rivalry, relationship with others is effortless.

When you no longer engage in immature, egocentric conduct, the state of your being is effortless.

When in attendance of a Noble Guru who is the embodiment of compassion and wisdom, one’s state of being is effortless.

When you recognise the essence of enlightenment is present in all sentient beings, it is effortless to develop familial affection towards them.

When you have succeeded in abandoning attachment, whatever you do becomes effortless.

When relative truth and ultimate truth become one, it is effortless to realise pure happiness.

When recognising visions and sounds to be illusory, it is effortless to dissolve suffering.

When realising your true nature, it is effortless to avoid exertion and conflicts.

When recognising thoughts as phenomena of the mind, it is effortless to use any object for meditation.

~ Padmasambhava

Buông Bỏ Vọng Tưởng

 

Tĩnh tọa với việc tạo ra thêm những ý nghĩ phán xét khi nhận diện được những khía cạnh cụ thể nào đó của Tâm thì không phải là con đang hành Thiền. Đó là những hoạt động của trí năng. Thực tế, chẳng có bất kỳ thứ gì để Thiền; và cũng chẳng có quá trình Thiền nào cả. Nhưng con đừng dung thứ cho những khoảnh khắc phóng Tâm. Việc lang thang khỏi trạng thái Tâm tự-giác-biết mới chính là vọng tưởng, vì thế đừng xao lãng! Bất kỳ ý niệm nào khởi lên, cứ để chúng hiện khởi, nhưng đừng theo đuổi chúng và cũng đừng ngăn chận chúng.
Vậy điều gì cần được thực hiện? Bất kỳ thông tin nào của đối tượng được tiếp nhận từ các cửa giác quan hiện khởi, chúng chỉ là sự xuất hiện của các hình thái, không phải để bám chấp vào chúng mà thay vào đó, con hãy an trú vào kinh nghiệm tươi mới nguyên sơ, giống như một đứa trẻ đi loanh quanh để nhìn ngắm một ngôi đền kỳ diệu mà không dừng trú lại bất kỳ chỗ nào. Tất cả những khoảnh khắc thuộc về hiện tượng của Tâm ở ngay đúng vị trí của chúng, hình thái của chúng không bị bóp méo, màu sắc của chúng không bị thay đổi, vẻ đẹp của chúng được để nguyên vẹn. Hơn nữa, nhờ việc giữ cho những thông tin ghi dấu nơi các cửa giác quan được tinh nguyên, không bị pha trộn với sự Tham muốn và những niệm tưởng Bám Chấp, nên tất cả những hình thái ảo huyễn do Tâm hiện khởi đều là trạng thái giác biết rõ ràng và vô phân biệt của tánh Không sáng tỏ.

Một số hành giả với căn cơ thấp có thể cảm thấy bối rối trước những giáo lý "thâm sâu và quảng đại", và nếu như Thầy có thể cô đọng nội dung ấy thành một lời khai thị có sức ảnh hưởng mạnh mẽ cho họ, Thầy sẽ nói rằng: Khoảng trống của sự dừng nghỉ giữa một niệm và sự khởi sinh của niệm kế tiếp chính là khoảnh khắc bất biến của Ý Thức hiện tiền (tại-đây-và-bây-giờ), chẳng phải đó là sự giác biết trọn vẹn và rõ ràng sao? Ho! Đó chắc chắn chính là thực tại thuần khiết! Và vì con không thể an trú trong không gian của sự hay biết như thị thuần khiết, nên một niệm sinh khởi là chuyện khó tránh khỏi, đúng không? Niệm tưởng đó là sự biểu hiển sáng tạo của thực tại thuần khiết! Nếu con thất bại trong việc nhận biết ý niệm ngay khi nó sinh khởi, nó sẽ sản sinh ra thêm những suy nghĩ phán xét lang thang bất định, có thể gọi tên là "chuỗi ảo vọng" và đây chính là căn nguyên của Luân Hồi. Khi con nhận biết được ý niệm lúc nó mới bắt đầu khởi và chỉ để nguyên như vậy mà không chạy theo nó, thì bất kỳ ý niệm nào sinh khởi cũng đều lập tức được giải phóng vào trong thực tại thuần khiết của Pháp Thân.

~ Dudjom Rinpoche

Lời Khuyên của Bậc Hành Giả

 

Đừng dính mắc vào hình tướng bên ngoài,
Tâm của con mới thật là vị Đạo Sư (Guru) vĩ đại.

Đừng tin mê vào những quyền năng huyễn thuật,
Sự chuyển hóa thật sự nơi Tâm mới là sức mạnh mầu nhiệm cao quý.

Đừng dựa dẫm vào lực gia trì,
Liên tục gìn giữ Tâm Chánh Niệm mới chính là nguồn đại ân phước.


~ Togden Amtrin, Thrinle Lodrö
*Hình: bên trái là Togden Amtrin và bên phải là Togden Ajam.


Do not cling the external physiognomy.
Your mind is your own real great guru.

Do not superstitious magic powers.
Real change in mind is great magic power.

Do not rely on the blessing.
Keeping Mindfulness continually is great blessing.


~ Togden Amtrin, Thrinle Lodrö
*Photo: Togden Amtrin left with Togden Ajam right.


(Eng Source: Naldjor's FB)

Quan sát Suy Nghĩ

Trong suốt vô lượng kiếp sống, con đã duy trì một niềm tin ngoan cố vào sự hiện hữu thật sự của bản thân như một cá thể và của mọi hiện tượng như là toàn thể. Sự bám chấp vào niềm tin này ảnh hưởng lên con là quá sức mạnh mẽ khiến con khó có thể tự giải thoát mình khỏi nó qua việc chỉ đơn thuần bác bỏ sự hiện hữu của chúng. Điều thật sự cần thiết đối với con là việc bản thân con phải nhận thấy rõ ràng và trực tiếp rằng không có 'Tôi' hay bất kỳ một hiện tượng nào có một thực thể dưới bất kỳ hình thức nào.
Nếu như con cố gắng ngăn chặn dòng chảy của một con suối bằng cách bịt nó lại bằng tay hay dùng một viên đá để ngăn lấp, áp lực của dòng nước có thể sẽ áp đảo những nổ lực của con trong vòng vài giây. Tương tự, một cố gắng nào để ngăn chặn những dòng chảy mạnh mẽ của ý niệm thường khởi sinh trong lúc con hành thiền sẽ chắc chắn thất bại, thậm chí có thể mang đến những vấn đề nguy hiểm về mặt tâm lý. Những suy nghĩ và cảm xúc mà con cố gắng đè nén sẽ lại khởi hiện và trở thành giống như những kẻ thù của con trong khi hành thiền.

Phương pháp đúng đắn là việc nhận ra rằng những ý nghĩ sẽ không là thứ gì thực sự trở nên hiện hữu - chúng không có điểm bắt đầu, không thể duy trì hay ngừng lại. Không quan trọng về việc chúng có thể hiện khởi nhiều bao nhiêu, nếu con biết cách phóng thích chúng ngay khoảnh khắc chúng hiện khởi, chúng sẽ không thể gây hại cho con. Thời thiền của con sẽ không bị hủy hoại bởi những suy nghĩ, và cũng không nên xem là có tiến bộ khi những suy nghĩ vắng lặng.

Những thị trấn và miền quê mà một người khách du lịch nhìn thấy qua khung cửa sổ của toa tàu lửa thì không có khả năng làm chậm đoàn tàu và đoàn tàu cũng không có tác động gì đến những hình ảnh đó. Chúng không gây phiền phức cho nhau. Đây là cách thức mà con nên quan sát những ý nghĩ khởi sinh nơi Tâm trong lúc hành thiền.


~ Dilgo Khyentse Rinpoche


(Eng Source: Padmamalla's IG)

Vượt khỏi mọi Khái Niệm

 

Một trong những vai trò tôi quý trọng là gì?
Đó là những khái niệm.
Đau đớn là một khái niệm.
Sự bó buộc là một khái niệm.
Hãy an trú trong Tâm tỉnh thức vượt khỏi mọi khái niệm.
Hãy để cho cái-ngã-vượt-ra-ngoài-bản-ngã quán xét về những khái niệm và không khái niệm của: Đau và không Đau.
Cảm giác đau đớn giống như một đám mây, khởi hiện thoáng qua Tâm tỉnh thức.
Những sự bó buộc, tiếng dạ dày sôi, những cơn đau là những hình thức mãnh liệt khởi hiện khi Tâm tỉnh thức.
Hãy trú trong Tâm tỉnh thức và để cho sự tỉnh thức dần trở nên lớn mạnh hơn những cơn đau.
Trong sự tỉnh thức lớn rộng như bầu trời,
Không có chỗ cho những khái niệm trú ẩn.
Hãy để cho chúng đến. Hãy để chúng biến đi.
Có ai nắm níu những cơn đau?
Nếu bạn trở thành một với cơn đau,
Thì sẽ chẳng có ai bị thương tổn.
Đó chỉ là những cảm giác khi tâm chú ý đến và được đặt tên là "cơn đau".
Không có ai nắm giữ cơn đau cả.
Điều gì sẽ xảy ra khi không có ai nắm giữ cơn đau?
Đau chỉ là đau.
Thực chất không chỉ thế, cơn đau chỉ là một định danh (một cái tên được gán đặt).
Hãy cảm nhận những cảm giác.
Hãy vượt thoát khỏi mọi khái niệm,
Nhưng vẫn giữ sự tỉnh thức ở thực tại.
Ngoài ra, chẳng còn gì cả.
Hãy kinh nghiệm như thế.
Hãy để mọi sự như nó là.


~Yonger Mingyur Rinpoche


(Eng Source: Padmamalla's IG)

Xả Ly

Xả Ly không phải mang ý nghĩa là bạn thay đổi màu da, đắp y hoặc không trang điểm. Mọi người, mỗi con người chúng ta đều cần học hạnh Xả Ly. Có phải điều này đồng nghĩa với việc phải từ bỏ thứ gì đó? - Vâng, đúng vậy - tất cả chúng ta phải xả bỏ thứ gì đó - nhưng thứ mà chúng ta cần từ bỏ ấy thì tùy thuộc vào quyết định của mỗi cá nhân; mỗi chúng ta phải tự kiểm tra lại mình xem thử những suy nghĩ cực đoan nào thường xuất hiện trong Tâm và một khi chúng ta xác định được chúng là những tư tưởng nào rồi thì chúng ta nên ung dung giải quyết chúng. Đó là cách thức để Xả Ly ... tức là xử lý những tư tưởng cực đoan theo cách thức thật thong thả. 

Tôi không cần phải nói cho bạn về những đặc điểm liên quan đến những cảm xúc phiền não của bạn - hẳn là bạn đã tự kinh nghiệm tình huống "khi Tôi không có được món này hay món kia, Tôi phát cáu lên được!" Như thế, bạn có thể tìm ra điều bạn cần phải làm để điều- chỉnh-lại-chính-mình khi hướng đến mục tiêu hạnh phúc. Đây là ý nghĩa tôi muốn chia sẻ khi đề cập đến trạng thái ung dung trong vấn đề Xả Ly. Tuy nhiên, tôi sẽ không đề cập về những chi tiết của hạnh Xả Ly, mà chỉ nói về bản chất cốt lõi của nó. Mỗi chúng ta phải hiểu được sự đa cảm và những cảm xúc thô thiển của mình, những vấn đề chúng mang lại và phương pháp để điều chỉnh chúng. Đó chính là Xả Ly.

Khi Lama Je Tsongkhapa giảng giải về hạnh Xả Ly trong những phần giáo huấn Lamrim (Đạo Lộ tu tập) của Ngài, Ngài đã phân tích vô cùng tỉ mỉ về sự xung đột trong bản ngã, những hệ lụy của nó, làm thế nào và tại sao một người trở nên bất mãn, vì vậy bạn có thể tự mình nghiên cứu phần giảng luận sâu rộng ấy.

Nếu nghiên cứu và học hỏi, bạn sẽ nhận ra rằng thực chất việc Xả Ly không hề đơn giản. Theo quan điểm Phật Giáo, nó có nghĩa là bạn đang học tập về chính mình bằng việc hiểu ra cách thức bản ngã hoạt động thế nào trong Tâm bạn và làm thế nào nó hiển bày qua những tình huống của đời sống cũng như các mối quan hệ của bạn. Vì thế, nó cần rất nhiều Trí Tuệ. Bạn không thể chỉ nói rằng, "Ồ, tôi phải xả ly", và rồi tự đè nén bản thân. Nó không hề hoạt động theo cách đó. Xả Ly và Thiền Tập phải đi cùng nhau.


~ Lama Thubten Yeshe


(Eng Source: Padmamalla's IG)

Gây Hấn chẳng giúp ích gì!

 

Theo truyền thống Phật giáo Kim Cương Thừa, nếu Tâm của bạn đầy tính công kích, bạn không thể làm gì đúng đắn được. Mặt khác, nếu Tâm có sự hiện diện của niềm say mê thì có khả năng là bạn sẽ tiến hành được các hoạt động [một cách tốt đẹp]. Trên thực tế, những tài năng nghệ thuật thường có phần nào đó liên quan tương ứng đến mức độ đam mê, hoặc sự hứng thú mạnh mẽ đối với những phẩm tính hấp dẫn của sự việc. Tính ưa tìm hiểu và dò xét thì chính xác là ngược hẳn với thói gây hấn, công kích. Khi tò mò, trong bạn có cảm giác muốn dò tìm khắp mọi ngóc ngách và muốn khám phá tất cả các khả năng của hoàn cảnh. Sự tò mò được kích khởi bởi những gì bạn đã kinh nghiệm, những gì bạn đã thấy, đã nghe, và như thế bạn bắt đầu quên đi thói hung hăng gây hấn của mình. Cùng lúc đó, Tâm của bạn cũng khá thoải mái, nó đang bị hấp dẫn bởi một niềm say mê lớn hơn. Khi ở trong trạng thái mê đắm, bạn bắt đầu thích thú thế giới, và bạn bắt đầu bị thu hút bởi một số thứ nào đó - hẳn nhiên là điều tốt. Rõ ràng, sự thu hút kiểu đó cũng đòi hỏi việc phải sở hữu và một số chuyện liên quan đến ý nghĩa "phạm vi" đi kèm về sau. Nhưng tính cởi mở cùng với sự mê say thuần túy - không nước, không đá, không soda - là tốt. Nó có thể uống được; nó cũng là thức ăn nữa; bạn có thể sống nhờ nó. Thật khá tuyệt diệu khi chúng ta có niềm đam mê, là thứ chúng ta không tạo nên chỉ vì thích công kích và gây gổ. Nó như là một hình thức tiết kiệm cho sự phong nhã mà chúng ta sở hữu, một điều hết sức tuyệt vời. Chúng ta nên cảm ơn Tri Kiến (lối nhìn/tầm nhìn) của Mặt Trời Phương Đông Vĩ Đại. Nếu như không có niềm đam mê, sẽ không có gì có thể được kinh nghiệm, không việc gì có thể được tiến hành. Tính ưa công kích và gây hấn sẽ đem đến những cảm xúc tiêu cực nơi bản thân mình - cho dù [trong trường hợp] chúng ta thấy mình đúng đắn một cách ghê gớm nghĩ rằng ta là người duy nhất nắm chắc lẽ phải, hay dù [trong trường hợp] cảm thấy tức giận vì ai đó đang hủy diệt mình [vì họ chỉ ra điểm sai nơi ta]. Điều này thật là thảm hại! Nó ngăn cản chúng ta nhìn thấy được những thứ thiện lành căn bản.

~ Chögyam Trungpa Rinpoche

(Eng Source: Uncle Thubten Kway's FB)

Aggression Does Not Work

The purpose of dharma art is to overcome aggression. According to the Buddhist vajrayana tradition, if your mind is overcome by aggression, you cannot function properly. On the other hand, if your mind is preoccupied with passion, there are possibilities. In fact, artistic talent is somewhat related to the level of passion, or heightened interest in the intriguing qualities of things. Inquisitiveness is precisely the opposite of aggression. You experience inquisitiveness when there's a sense of wanting to explore every corner and discover every possibility of the situation. You are so intrigued by what you've experienced, what you've seen, and what you've heard that you begin to forget your aggression. At once, your mind is at ease, seduced into greater passion. When you are in a passionate state, you begin to like the world, and you begin to be attracted to certain things-which is good. Obviously, such attraction also entails possessiveness and some sense of territoriality, which comes later. But straightforward, pure passion - without water, without ice, without soda - is good. It is drinkable; it is also food; you can live on it. It's quite marvelous that we have passion, that we are not made purely out of aggression. It's some kind of saving grace that we possess, which is fantastic. We should be thankful to the Great Eastern Sun vision. Without passion, nothing can be experienced; nothing can be worked on. With aggression, we have bad feelings about ourselves; either we feel tremendously righteous, that we are the only ones who are right, or we feel pissed off that somebody is destroying us. That is pathetic. It prevents us from seeing basic goodness."

~Chögyam Trungpa Rinpoche


(Eng Source: Uncle Thubten Kway's FB)

Trí Văn và sự Giác Ngộ

 

Một điểm quan trọng cần ghi nhớ là bất cứ thông tin nào chúng ta gom nhặt được, chúng ta cũng đều "lọc lựa", vậy nên phần còn lại ta có được chỉ là một dạng hiểu biết rất riêng biệt và độc nhất với bản thân mỗi người. Sự hiểu biết này không phải là giác ngộ. Thậm chí, nó chẳng còn được gọi là một kinh nghiệm. Nó giống như một mảnh vá, và cuối cùng sẽ bị rơi rớt. Là điều tốt khi được che bọc bởi những mảnh vá của sự hiểu biết bởi vì sớm hay muộn thì những mảnh vá cũng sẽ rơi rụng để cho kinh nghiệm có thể được hiển lộ.

Tuy nhiên, chúng ta cũng nên nhận biết ra rằng việc sống với những mảnh vá này sẽ kéo dài thời gian chúng ta lưu lại trên con đường tiến tới Giác Ngộ. Thật sự thì chúng ta còn lại bao nhiêu thời gian trong kiếp sống này? 20 năm? 30 năm, nếu chúng ta may mắn? Và nếu thật sự nhận thức được rằng những gì chúng ta đã học hiểu chẳng gì hơn là những mảnh vá chắp nối làm nên cuộc Luân Hồi của riêng mình, thì liệu bao nhiêu người trong chúng ta sẵn sàng bỏ ra 10 năm nữa để tiếp tục tin tưởng vào thứ thực tại đó? Thế nên, chúng ta phải chuẩn bị cho sự cởi bỏ những mảnh vá. Nhưng hãy ý thức rằng một khi lớp vỏ trong lộ ra, chúng có thể bị nhầm lẫn là phần thịt trái cây, đây là lý do vì sao chúng ta phải luôn luôn sẵn sàng chấp nhận rằng nó chỉ là một lớp vỏ khác mà thôi. Chủ đề này không phải là một nguyên lý mà chúng ta chỉ áp dụng trong việc lắng nghe, tư duy, hay đọc hiểu; mà nó còn trở nên thích đáng hơn khi chúng ta thiền tập. Đây cũng chính là ý nghĩa một câu ngạn ngữ Tây Tạng nói rằng: "Kinh nghiệm thì giống như màn sương buổi sớm. Chúng sẽ chóng tan."

~ Dzongsar Jamyang Khyentse Rinpoche

(Eng Soure: Vajra Wisdom's IG)

Móc Chánh Niệm

Một người bị mắc dính vào cái móc thì không có quyền lựa chọn mà luôn phải đi đến bất cứ nơi nào anh ta bị dẫn kéo. Tương tự như thế, nếu chúng ta bắt giữ được Tâm - thứ luôn có nguy cơ bị điên đảo trước những đối tượng của Sáu giác quan - với cái móc của Chánh Niệm, với sự cảnh giác và thận trọng, sẽ đem lại lợi ích vô cùng to lớn. Chúng ta nên sử dụng người gác cổng này để liên tục kiểm tra xem có bao nhiêu những niệm tưởng tích cực, tiêu cực và những hành động được chúng ta tạo tác trong ngày. Một khi chúng ta đã có thể kiểm soát được Tâm nhờ Chánh Niệm, mọi thứ xuất hiện nơi Luân Hồi và Niết Bàn trở thành phương tiện trợ giúp cho sự thực hành và đem lại lợi ích trong việc xác chứng ý nghĩa của những giáo lý [đã được lãnh thọ]. Tất cả mọi hình tướng được hiểu như là hiện hữu của Pháp Thân. Chúng ta nhận thức mọi thứ trong sự "thanh tịnh tự nhiên" của chúng, và không có thứ gì chúng ta có thể cho là "bất tịnh" được.

~ Dilgo Khyentse Rinpoche (Trích từ Quyển "Chúc thư của Zurchungpa")

(Eng Soure: Heart of Buddhism - Kindness's IG)

 

 

Hiểu Đúng về Thiền

Thiền không phải luôn luôn gắn liền với ý nghĩa là ngồi yên ở đâu đó với cặp mắt lim dim. Đó chỉ là một cách hành Thiền. Nó có nghĩa là con đang làm việc với những kinh nghiệm về Không tánh. Nếu thông qua kiểu kinh nghiệm này con phát triển được Trí Tư (khả năng tư duy, suy xét), thì phần thực hành của con may ra mới "thật sự" trở thành Chánh Tư Duy - còn nếu không phải vậy, thì chỉ là con đang duy trì trong trạng thái Rỗng Không hay còn gọi là Shunyata.

...Tư Duy chân chánh và thực thụ nghĩa là sống trong Thực Tại (hoàn cảnh thực tế), một cảnh thực tại không chỉ chứa đựng Không tánh, mà còn gồm cả điều chúng ta gọi là "sự biến chuyển". Vậy nên, nếu một người không có khả năng kết hợp hoặc sống trong sự biến chuyển đó, thì người này còn cách khá xa với thực tại.
Nếu như con thật sự hiểu biết về những giáo huấn của Mật Điển, con sẽ biết cách làm thế nào để "ở trong động" và cũng cùng lúc đó, con duy trì trạng thái Tư Duy. Thế thì, nếu như con nhảy múa suốt ngày, hay tĩnh toạ bất động cả ngày, sẽ chẳng có gì là khác biệt cả. Có lẽ, hành giả nào có thể kết hợp [tu tập] trong động thì có thể sẽ chứng đạt Giác Ngộ nhanh hơn, đây là lý do vì sao mà hành động được áp dụng nhiều hơn trong những giáo huấn Mật Điển. Như con có thể thấy, có sự chuyển động ngay cả trong luồng năng lượng của chính con, vậy nên trong Mật Thừa, phương tiện chuyển hóa đòi hỏi sự kết hợp mọi thứ vào trong nguyên lý trên.
Ta không nói rằng việc kết hợp hay thâm nhập được Trí Tư [đến mức độ như thế] là dễ dàng, nó cần thời gian dài và chẳng dễ dàng một chút nào cả.


~Namkhai Norbu Rinpoche(English Soure: Vajra Wisdom's IG)

Tâm thức kỷ luật

 

"Không có dấu hiệu thành tựu nào tốt hơn một Tâm thức kỷ luật. Đây là chiến thắng thật sự cho những chiến binh chân thật, những chiến binh không cần binh khí."

~ Chatral Rinpoche
(Nguồn: Nyingma Masters FB)

"There is no better sign of accomplishment than a disciplined mind. This is true victory for the real warrior who carries no weapons."

~ Chatral Rinpoche
(Source: Nyingma Masters's FB

Sức mạnh của Chánh Niệm

        

                       (Nguồn ảnh: La Magie du Bouddha)


"Hứng chịu ngược đãi từ kẻ thù là hình thức khổ hạnh tốt nhất,
Nhưng đối với ai ghét bỏ chỉ trích và bám thích những lời ca tụng,
Những ai chịu đau đớn cùng cực do đào bới tất cả sai lầm của người khác,
Thì thất bại trong việc bảo vệ đúng đắn dòng tâm thức họ,
Và những kẻ luôn cáu kỉnh, nóng tính,
Chắc chắn sẽ làm gãy bể giới nguyện với hội chúng,
Vì vậy, con hãy không ngừng nương dựa vào sự Chánh Niệm, Cảnh Giác và Chánh Trực [của Tâm con]."

— Thánh Đức Chatral Sangye Dorje Rinpoche
(Nguồn: FB Jun Kai)

"To bear mistreatment from our enemies is the best form of austerity,
But those who hate criticism and are attached to compliments,
Who take great pains to discover all the faults of others,
While failing to keep proper guard over their own mindstream,
And who are always irritable and short-tempered,
Are certain to bring breakages of samaya upon all their associates,
So rely constantly on mindfulness, vigilance and conscientiousness."

— His Holiness Chatral Sangye Dorje Rinpoche
(Soure: Jun Kai's FB)

Nền Tảng Giác Ngộ

 

Điểm khác biệt giữa chư Phật và chúng sinh là chúng sinh luôn "bận rộn chế tác". Sự "thức tỉnh vốn có" nơi chúng ta lại trở nên biến đổi và giả dối. Nó trở thành [thứ gì đó] được tạo tác. Và nếu cứ tiếp tục như thế càng lâu bao nhiêu thì chúng ta sẽ lang thang trong Luân Hồi lâu bấy nhiêu. Thay vào đó, chúng ta cần giác ngộ bản tánh của Tâm. Ngay lúc này, tôi đang giải thích nó để các bạn có đôi chút khái niệm, hiểu về nó là như thế nào. Bước kế tiếp là bạn phải tự trải nghiệm. Chỉ hiểu bản tánh Tâm ra sao trên mặt trí thức thì ko đủ; bạn cần thật sự nếm trải nó, và cuối cùng chứng ngộ nó. Hãy luyện tập cho đến khi nó không còn bị gián đoạn.

Một người [gọi là] được khai mở vào tánh Không - là việc nhận ra tánh Không chính là "sự thức tỉnh tự giác biết" (self-cognizant wakefulness). Sự tỉnh thức không hư dối này gọi là "cái biết". Mỗi cá nhân đều có tiềm năng này. "Bản tánh" của các bạn là "Không tánh" và "tính chất" của các bạn là sự "rõ biết", cũng giống như tính chất của Lửa là Nóng. Tâm thì Vô Tự Tánh, nhưng nó mang năng lực "hay biết"; tính chất của nó là "tự nhiên hay biết". Hai phương diện này hợp nhất gọi là "Cái Biết Rỗng Không" (Empty Cognizance).Việc lãnh hội điều này rất quan trọng. Nếu ko, chúng ta có thể nghĩ rằng Trạng Thái Giác Ngộ là một thứ gì đó chúng ta cần tạo ra và đạt được - có thể là gì đó mà vị Thầy 'ban cho' ta, hay có lẽ là thứ chúng ta 'tạo ra được' sau nhiều năm tu luyện. Nó Ko phải như thế! Trọng tâm của vấn đề chỉ đơn thuần là trạng thái phân tán hay ko bị xao lãng khỏi "cái biết về sự thức tỉnh hiện tiền". Tâm phóng tán là một chúng sinh; Tâm bất động là một vị Phật. Tâm bất động là sự giác ngộ được bản tánh. Ko có sự nỗ lực trong việc thật sự chứng ngộ bản tánh; nó không cần dụng công.

~ Tulku Urgyen Rinpoche

 (Eng Soure: Padmamalla's IG)

 

Những chỉ dẫn thuộc Đại Ấn

 

 

Những Chỉ Dẫn thuộc Đại Ấn về Định, Sinh Khởi và Tỉnh Giác 

Nếu con có thể đơn thuần thực hành Đại Ấn và kinh nghiệm Định, Sinh Khởi và Tỉnh Giác thông qua những chỉ dẫn thực hành trọng yếu, thì cuối cùng con sẽ trực nhận được chân lý thực tại. Điều này xảy ra vì bản tánh Tâm của con có Phật Tánh. Hãy áp dụng những hướng dẫn mấu chốt có liên quan như sau:

🗝️ Nền tảng của tất cả mọi thứ là Tâm. Sau khi hiểu được bí mật của Tâm, hãy truy tìm điểm cốt yếu của Tâm con và rồi con sẽ trở nên thiện xảo trong tất cả mọi thứ cũng như sẽ giác ngộ được nghĩa lý Vô Ngã. 

🗝️Vì ta đang giảng dạy giáo lý khẩu truyền của những bậc Chứng Ngộ, các lý luận thẩm sát sẽ được bỏ qua. 

🌟Định là khi con nhìn vào Tâm mình, trực diện vào bên trong, và con trú trong trạng thái vắng lặng mọi suy nghĩ. 

🌟Sinh Khởi là khi những loại tư tưởng khác nhau hiện khởi. 

🌟Tỉnh Giác là khi Tâm con nhận biết được cả 2 trường hợp vừa nêu.

🗝️ Nếu duy trì thực hành liên tục như vậy, dần dần con sẽ hiểu đc điểm trọng yếu là: những cảm xúc khác nhau như Vui hay Buồn khởi hiện trong Tâm con và nó cũng tan biến lại vào trong Tâm. Hiểu dc như vậy, con tiến đến việc thấu suốt rằng tất cả những trải nghiệm đều là những kinh nghiệm riêng của Tâm.

🗝️ Rồi sau đó, bằng cách nhìn thẳng vào bản tánh Tâm, dù nó đang vắng lặng hay đang suy nghĩ, con sẽ hiểu nó vốn "rỗng không"; cho dù Tâm nhận thức được nhiều thứ, nhưng nó chẳng có bất kỳ một thực thể nào. Như vậy, "rỗng không" không phải là trống rỗng như hư không. Chính xác hơn là, con sẽ thấu suốt rằng [bản tánh] Tâm là Không nhưng lại hàm chứa tất cả những phương diện tối thắng. Điều này nghĩa là Tâm không có Tự Tánh, nhưng nó có sự sáng rõ không ngừng dứt - chính là sự giác biết (tỉnh giác và hay biết) một cách toàn diện.

⚙️Khi con giác ngộ được điểm bí mật này của Tâm, mặc dù không có sự tách biệt giữa người quan sát và đối tượng để quan sát, việc trải nghiệm trạng thái sáng rõ và bản tánh tinh túy của Tâm một cách tự nhiên được gọi là "trực nhận sự tỉnh giác". Đây là điểm đc nêu ra trong cả Đại Ấn và Đại Viên Mãn.

🗝️ Theo Sahara, nếu con duy trì đc trạng thái đó, "Bằng cách liên tục hết lần này đến lần khác nhìn vào bản tánh vốn thanh tịnh của hư không (primordially pure nature of space) , thì sự quan sát sẽ ngừng lại". Như Kinh Bát Nhã Qua Bờ (Prajnaparamita) thuyết rằng, "Tâm vốn không Tâm; tính chất của Tâm là sáng rõ."

⚙️ Không có gì đơn giản hơn vậy, nhưng điều thiết yếu là phải thực hành. 

~ Mipham Rinpoche

 (Eng Soure: Padmamalla's IG)